سایپا
سایپا که به‌صورت اختصاری به معنی «شرکت سهامی ایرانی سازنده خودرو» است، در سال ۱۳۴۴ تأسیس شد و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین خودروسازان ایران شناخته می‌شود. آغاز فعالیت این شرکت با تولید خودروهای سیتروئن همراه بود و از سال ۱۳۴۷، سایپا مدل‌های مختلف ژیان را در تهران تولید کرد.
در سال ۱۳۵۸، دولت ایران مالکیت سایپا را به‌دست آورد و از سال ۱۳۶۰، این شرکت تحت نظارت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران فعالیت کرد. تولید خودروی پراید که به‌عنوان نخستین محصول سایپا شناخته می‌شود، از سال ۱۳۷۲ آغاز شد. سپس در سال ۱۳۸۷، تیبا به‌عنوان دومین خودروی ملی ایران معرفی شد که تمام اجزای آن در داخل کشور تولید می‌شد.
در دهه‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰، سایپا چندین خودروی انحصاری را طراحی و به بازار عرضه کرد. این محصولات شامل تیبا ۲، ساینا، کوییک و شاهین هستند. شاهین به‌عنوان گامی دیگر در مسیر ساخت خودروی ملی ایران شناخته می‌شود، زیرا بدنهٔ آن بر اساس پلتفرم بی تویوتا و پیشرانه‌اش بر اساس پیشرانهٔ پژو ۳۰۱ طراحی شده است. این خودروها همگی با استقبال گسترده‌ای از سوی مشتریان روبرو شدند.
تاریخچه سایپا
سایپا که در سال ۱۳۴۴ تحت عنوان «شرکت خودروهای سایپا» تأسیس شد، نخستین محصولاتش شامل وانت آکا و سواری ژیان را به بازار معرفی کرد. این شرکت به‌همراه شریک فرانسوی خود، سیتروئن، از سال ۱۳۴۷ به تولید انواع مدل‌های ژیان پرداخت. در سال ۱۳۵۲، با همکاری رنو، مدل‌های رنو ۵ نیز به فهرست تولیدات سایپا افزوده شدند. نام شرکت در سال ۱۳۵۴ به «سایپا» تغییر یافت که مخفف «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» است.
پس از وقوع انقلاب ۱۳۵۷، دولت ایران در تاریخ ۱۶ تیرماه ۱۳۵۸ مالکیت سایپا را به‌دست آورد و از آذر ۱۳۶۰ این شرکت تحت نظارت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران قرار گرفت. در دههٔ ۱۳۶۰، سایپا سیاست‌های خود را به‌طور چشمگیری تغییر داد و در سال ۱۳۶۲، وانت نیسان را به سبد تولیدات خود اضافه کرد.
دههٔ ۱۳۷۰ و تولید پراید
در سال ۱۳۷۱، سایپا مدل رنو ۲۱ را به خط تولید خود اضافه کرد و در سال ۱۳۷۲، تولید پراید آغاز شد. این خودرو که نسخه‌ای از فورد فستیوا بود، به‌سرعت به یکی از پرفروش‌ترین خودروهای تاریخ ایران تبدیل شد. باوجود انتقادات نسبت به ایمنی پراید، تولید این خودرو تا دههٔ ۲۰۲۰ ادامه یافت.
در سال ۱۳۷۴، سهام سایپا برای نخستین‌بار در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شد و در سال ۱۳۷۷ موفق به دریافت گواهی‌نامه ISO 9001 شد.
دههٔ ۱۳۸۰
در دههٔ ۱۳۸۰، سایپا پیشرفت‌های چشمگیری داشت و توانست نخستین خودروی طراحی اختصاصی خود را نیز در این دوران تولید کند. در سال ۱۳۸۱، تولید آزمایشی پراید ۱۴۱ آغاز شد و این مدل به بازار ایران معرفی گردید. همچنین در سال ۱۳۸۲، به‌منظور دستیابی به استاندارد یورو ۲، موتورهای جدیدی برای پراید طراحی شد. در سال ۱۳۸۴، سایپا نخستین خط تولید خودروهای دوگانه‌سوز را در ایران راه‌اندازی کرد و در همان سال، خط تولید خودرو ریو، محصول شرکت کیا موتورز کره جنوبی، را نیز گسترش داد.
در سال ۱۳۸۵، خط تولید انواع پراید در ونزوئلا راه‌اندازی شد و یک سال بعد، کارخانه‌ای با نام سیویکو برای تولید پراید در سوریه تأسیس گردید. در سال ۱۳۸۶، سایپا به تولید و عرضهٔ خودروی رنو ال ۹۰ در سه تیپ مختلف پرداخت و هم‌زمان، مدل سایپا ۱۳۲ که مشابه پراید بود، به بازار عرضه شد. در همین سال، سایپا فروش اتوبوس‌های شهری IRIS را نیز آغاز کرد.
سال ۱۳۸۷، سالی مهم برای سایپا بود که در آن چندین رویداد کلیدی ثبت شد:
· رونمایی از نخستین خودروی انحصاری سایپا، با نام تیبا
· رونمایی از وانت ال‌ایکس زامیاد
· گشایش خط تولید انبوه موتور ال ۹۰
· راه‌اندازی خط تولید رنو مگان
· گشایش خط تولید کیا ریو با گیربکس‌اتوماتیک
در دی‌ماه ۱۳۸۷، ۵۱٪ از سهام سایپا طبق قانون بودجه ایران در بورس عرضه شد. سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با داشتن ۳۵٫۷۵٪ از سهام، به بزرگ‌ترین سهام‌دار این شرکت تبدیل گردید. در سال ۱۳۸۹، کارخانهٔ سایپا کاشان با ظرفیت تولید سالانه ۱۵۰ هزار خودرو راه‌اندازی شد و همچنین نخستین کامیون شکل‌یافتهٔ داخلی شرکت سایپادیزل نیز در همین سال رونمایی شد. در این دوران، سایپا رکوردهای جدیدی در تولید خودرو ثبت کرد.
دههٔ ۱۳۹۰
در دههٔ ۱۳۹۰، سایپا با رونمایی از خودروهایی مانند سایپا شاهین که به‌عنوان یک خودروی کامپکت معرفی شد، تلاش کرد محصولات جدیدی را به بازار عرضه کند. این خودروها به‌طور انحصاری توسط مهندسان سایپا طراحی شده بودند و نمایانگر تلاش‌های این شرکت برای پیشرفت در صنعت خودروسازی ایران بودند.
نام
شرکت در سال ۱۳۴۵ تحت عنوان «شرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران» شناخته می‌شد. در اوایل سال ۱۳۵۴، نام شرکت به «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» تغییر یافت که از عبارت فرانسوی "Société Anonyme Iranienne de Production Automobile" برگرفته شده بود. جالب است که در سردر این شرکت به‌جای واژه "Société"، واژه "Société" نقش بسته است. همچنین، در کتاب «آخرین سفر شاه» نوشتهٔ ویلیام شوکراس، به لقب «سایپا» که در محافل درباری به اشرف داده شده اشاره شده است؛ در این لقب، حروف نخست عنوان رسمی او «والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی» Son Altesse Impériale La Princesse Ashraf)) به‌کاررفته است.
برند سایپا
در سال ۱۳۹۲، برند سایپا در دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت ایران به‌عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر کشور شناخته شد. این موفقیت نشان‌دهندهٔ جایگاه قوی و تأثیرگذار سایپا در صنعت خودروسازی ایران است.
محصولات و خدمات
سایپا با چندین شرکت خودروسازی اروپایی و آسیایی نظیر کیا موتورز (کره جنوبی)، رنو و سیتروئن (فرانسه)، نیسان (ژاپن) و چانگان موتورز و زوتی اتو (چین) در زمینه تولید و مونتاژ خودرو همکاری کرده است. از آغاز دههٔ ۱۳۹۰، این شرکت خودروهایی مانند تیبا، ساینا و کوئیک را به‌عنوان محصولات بومی طراحی و تولید کرده است. پراید به‌عنوان پرفروش‌ترین محصول سایپا، در ۹ ماه نخست سال ۱۳۹۶ با فروش بیش از ۱۵۰ هزار دستگاه، عنوان پرفروش‌ترین خودروی بازار داخلی ایران را به خود اختصاص داد. اگرچه در سال ۱۳۹۸ نیز پراید همچنان پرفروش‌ترین خودروی داخلی بود، اما در سال ۱۳۹۹ با تعطیلی خط تولید این خودرو، فروش کلی محصولات سایپا روند نزولی را تجربه کرد.
محصولات جاری
- ·سایپا ۱۵۱
- کوییک
- شاهین
- ساینا اس
- پادرا پلاس
- اطلس
- سهند
- محصولات آینده
- آریا
- کادیلا پی ۹۰
- کارون ·
سایپا یدک
سایپا یدک برای تأمین قطعات یدکی و ارائه خدمات پس از فروش به خودروهای سایپا در اسفند ۱۳۷۰ تأسیس شد. این شرکت دارای نمایندگی‌هایی در سراسر ایران بوده و امکان نوبت‌دهی اینترنتی را نیز فراهم کرده است.
پلتفرم‌ها
· پلتفرم ایکس۱۰۰: طراحی شده برای ارتقای ایمنی و بهبود کیفیت امکانات داخلی، به‌ویژه برای خودروهای خانوادهٔ پراید.
· پلتفرم ایکس۲۰۰: ترکیبی از پلتفرم پراید و کیا ریو ۲۰۰۲ که برای خودروهای کامپکت استفاده می‌شود و نخستین‌بار برای تولید تیبا به‌کاررفته است.
· پلتفرم اس‌پی۱۰۰: نمونهٔ ارتقایافتهٔ پلتفرم بی تویوتا که برای تولید خودروهای کامپکت به‌کار می‌رود، با نخستین محصول آن یعنی شاهین.
ایمنی
محصولات خودروسازان ایرانی، از جمله سایپا، عموماً از نظر ایمنی کمبودهایی دارند. بر اساس گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، از بیش از ۱۶,۰۰۰ مرگ ناشی از تصادف‌های جاده‌ای در سال ۱۳۹۹، تعداد زیادی از این حوادث مربوط به خودرو پراید بوده است. ایران به‌دلیل نقص‌های ایمنی خودروها، سالانه ۳۰۰,۰۰۰ مصدوم دارد که ۴۰ درصد این آسیب‌ها به ضعف بدنه خودرو مربوط می‌شود. علی‌رغم این مشکلات، واردات خودرو، حتی خودروهای دست‌دوم، در شرایط مبهمی قرار دارد.
سایپا شاهین
سایپا شاهین به‌عنوان یک خودرو با طراحی جذاب و فضای نسبتاً جادار، می‌تواند گزینه‌ای مطمئن‌تر نسبت به محصولات قدیمی سایپا باشد. با نصب توربوشارژر روی پیشرانه M15، گشتاور مناسبی از دورهای پایین موتور فراهم می‌شود که به بهبود کشش، به‌ویژه در سربالایی‌ها کمک می‌کند.
مزایا
- طراحی زیبا: ظاهری مدرن و جذاب.
- فضای کابین: فضای داخلی مناسب و راحت.
- آپشن‌های رفاهی: امکانات رفاهی کافی برای راحتی سرنشینان.
- استحکام بدنه: کیفیت ساخت بهبودیافته.
معایب
- نگهداری موتور توربو: نیاز به مراقبت بیشتر.
- قدیمی بودن ساختار موتور: موتور 8 سوپاپه که تنفس در دورهای بالا را دشوار می‌سازد.
- فضای کمتر صندوق‌عقب: نسبت به رقبایی مثل دنا و تارا.
- کیفیت پایین متریال: استفاده از مواد با کیفیت پایین در داخل کابین.
- نبود کنترل پایداری الکترونیکی: ضعف در سیستم‌های ایمنی پیشرفته.
کیفیت سواری
شاهین به‌خاطر فرمان برقی نرم و صندلی‌های راحت، تجربه سواری قابل‌قبولی ارائه می‌دهد. بااین‌حال، در هنگام رانندگی سریع، صدای پیشرانه و هندلینگ متوسط می‌تواند آزاردهنده باشد. همچنین، حرکات الاکلنگی چندان زیادی ندارد؛ اما در پیچ‌های تند عملکرد ایده‌آلی ندارد.
مشخصات فنی شاهین سایپا
سایپا شاهین یکی از محصولات جدید این خودروساز ایرانی است که در ابتدا قرار بود با پیشرانه 1.65 لیتری برلیانس تولید شود، اما به دلیل تحریم‌ها، تصمیم به استفاده از موتور قدیمی M15 با اصلاحاتی همچون اضافه کردن توربو گرفته شد. این تغییرات نتایج مختلفی به همراه داشته است.
موتور
- نوع موتور: 4 سیلندر 8 سوپاپه
- حجم موتور: 1497 سی‌سی
- تنفس موتور: توربوشارژ
- حداکثر قدرت: 110 اسب بخار در 5000 دور در دقیقه
- حداکثر گشتاور: 178 نیوتن‌متر در 2500 دور در دقیقه
- جعبه‌دنده: ۵سرعته دستی یا ۶سرعته اتوماتیک
ابعاد و وزن
- طول: 4446 میلیمتر
- عرض: 1771 میلیمتر
- ارتفاع: 1490 میلیمتر
- فاصله بین دو محور: 2650 میلیمتر
- وزن: 1260 کیلوگرم
عملکرد
- حداکثر سرعت: 190 کیلومتر در ساعت
- حجم باک: 47 لیتر
- استاندارد آلایندگی: یورو 5
سراتو سايپايی
کیا سراتو سایپا در دو نسخه با پیشرانه‌های 1.6 لیتری و 2 لیتری تولید می‌شود.
پیشرانه 1.6 لیتری
این پیشرانه توانایی تولید حدود 124 اسب بخار قدرت و 156 نیوتن‌متر گشتاور را دارد. قدرت تولید شده به وسیله یک گیربکس 6 سرعته دستی یا اتوماتیک به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود. این خودرو با وزن 1240 کیلوگرم می‌تواند در 10.3 ثانیه از صفر به صد برسد و حداکثر سرعت آن به 182 کیلومتر بر ساعت می‌رسد. با یک باک 52 لیتری و مصرف سوخت ترکیبی 6.5 لیتر در 100 کیلومتر، می‌توانید تا 700 کیلومتر را بدون نگرانی از کمبود سوخت طی کنید.
پیشرانه 2 لیتری
این پیشرانه از نوع تنفس طبیعی و 4 سیلندر است و برای حرکت دادن خودروی 1350 کیلوگرمی نیرویی برابر 154 اسب بخار در 6200 دور بر دقیقه و 195 نیوتن‌متر گشتاور در 4300 دور بر دقیقه تولید می‌کند. این قدرت از طریق یک گیربکس 6 دنده خودکار تیپ ترونیک به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود.
مشخصات فنی سراتو سایپا
پیشرانه 1.6 لیتری
· حجم موتور: 1.6 لیتر
· نوع پیشرانه: 4 سیلندر خطی 16 سوپاپه
· حداکثر قدرت: 124 اسب بخار
· حداکثر گشتاور: 156 نیوتن‌متر
· جعبه‌دنده: 6 دنده دستی یا اتوماتیک
· شتاب 0 تا 100: 10.3 ثانیه
· حداکثر سرعت: 182 کیلومتر بر ساعت
· مصرف سوخت ترکیبی: 6.5 لیتر در 100 کیلومتر
· حجم باک: 52 لیتر (برد تقریبی با یک باک پر: 700 کیلومتر)
پیشرانه 2 لیتری
· حجم موتور: 2 لیتر
· نوع پیشرانه: 4 سیلندر خطی 16 سوپاپه
· حداکثر قدرت: 154 اسب بخار در 6200 دور در دقیقه
· حداکثر گشتاور: 195 نیوتن‌متر در 4300 دور در دقیقه
· جعبه‌دنده: 6 دنده خودکار تیپ ترونیک (مجهز به دسته دنده روی فرمان)
· شتاب 0 تا 100: 10 ثانیه
· حداکثر سرعت: 197 کیلومتر بر ساعت
· مصرف سوخت ترکیبی: 8 لیتر در 100 کیلومتر
مشخصات فنی پراید
مشخصات فنی این سدان کوچک به شرح زیر است:
مشخصات موتور
نوع موتور: M13
حجم موتور: ۱۳۲۳ سی‌سی
تعداد سیلندر: ۴
تعداد سوپاپ: ۸
حداکثر قدرت: ۷۱ اسب بخار در ۵۲۵۰ دور در دقیقه
حداکثر گشتاور: ۱۰۸ نیوتن‌متر در ۲۷۵۰ دور در دقیقه
عملکرد
شتاب ۰ تا ۱۰۰: ۱۴.۵ ثانیه
حداکثر سرعت: ۱۷۰ کیلومتر بر ساعت
انتقال قدرت: ۵سرعته دستی
محور محرک: دیفرانسیل‌جلو
مصرف سوخت ترکیبی: ۶.۴ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر
استاندارد آلایندگی: یورو ۴
سیستم‌ها
سیستم فرمان: هیدرولیکی
سیستم تعلیق جلو: مک‌فرسون فنر لول
سیستم تعلیق عقب: نیمه‌مستقل
ترمز جلو: دیسکی
ترمز عقب: کاسه‌ای
ابعاد و اندازه‌ها
طول: ۳۹۳۵ میلیمتر
عرض: ۱۶۰۵ میلیمتر
ارتفاع: ۱۴۵۵ میلیمتر
فاصله بین محور جلو و عقب: ۲۳۴۵ میلیمتر
وزن خالص: ۹۱۵ کیلوگرم
حجم مخزن سوخت: ۴۰ لیتر
قطر رینگ: ۱۳ اینچ
حجم صندوق‌عقب: ۳۶۰ لیتر
تعداد سرنشین: ۵ نفر
زوتی Z300: معرفی و وضعیت بازار
زوتی در سال ۲۰۱۲ اولین سدان کامپکت خود، Z300، را با پیشرانه میتسوبیشی در نمایشگاه پکن رونمایی کرد. طراحی این خودرو به‌وضوح پیشرفته‌تر از بسیاری از خودروهای هم‌دوره‌اش در چین بود و شباهت زیادی به تویوتا آلیون داشت. دو یا سه سال پس از عرضه نسخه اولیه، زوتی فیس‌لیفتی از Z300 را با نام Z360 معرفی کرد که طراحی آن بسیار جذاب و چشم‌نواز بود.
در چین،Z300 موفقیت چندانی نداشت و طبق آمار، فروش کل این کمپانی در سال ۲۰۱۳ تنها حدود ۱۰۳ هزار دستگاه بود که منجر به کسب رتبه ۳۵ در بین برندهای خودروسازی شد. اما عرضه Z300 به بازار ایران از سال ۱۳۹۳ مطرح گردید. سایپا تعدادی از مدل‌های ۲۰۱۴ آن را برای آزمون و بررسی به بازار کشور فرستاد و ناوگان تاکسی‌رانی نیز از این خودرو استقبال خوبی کرد.
بااین‌حال، مشتریان حقیقی از کیفیت Z300 رضایت دارند، ولی یکی از چالش‌های اصلی نسخه وارداتی، هزینه بالای قطعات یدکی اصلی آن است که ممکن است برای خریداران نگران‌کننده باشد.
مشخصات فنی و ویژگی‌ها
سال‌های موجود: ۲۰۱۴
مشخصات فنی
- محور محرک: دیفرانسیل‌جلو
- گیربکس: ۴ دنده‌اتوماتیک
- پیشرانه: ۴ سیلندر
- حجم موتور: ۱.۶ لیتر
- قدرت: ۱۱۲ اسب بخار
- گشتاور: ۱۵۱ نیوتن‌متر
- شتاب ۰ تا ۱۰۰: ۱۱.۵ ثانیه
- حداکثر سرعت: ۱۷۰ کیلومتر بر ساعت
- مصرف سوخت ترکیبی: ۷.۲ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر
ابعاد و اندازه‌ها
- نوع بدنه: سدان جمع‌وجور
- نسل: نسل اول
- طول: ۴۵۶۵ میلیمتر
- عرض: ۱۷۶۶ میلیمتر
- ارتفاع: ۱۴۸۶ میلیمتر
- فاصله محوری: ۲۷۰۰ میلیمتر
- وزن: ۱۲۷۵ کیلوگرم
- حجم باک: ۵۵ لیتر
- چرخ‌ها: ۱۹۵/۶۵R15
سیستم‌های کمکی راننده
- کروز کنترل هوشمند (ACC)
- کنترل ایستایی در سربالایی (HSA)
- کنترل کشش (TCS)
- کنترل پایداری (ESC)
- سنسورهای مختلف (جلو، عقب، باران، فشار باد تایر و خواب‌آلودگی)
سیستم‌های ترمز
- ترمز ضدقفل (ABS)
- توزیع نیروی ترمز (EBD)
- ترمز اضطراری هوشمند (AEB)
سیستم روشنایی
- چراغ‌های هالوژن و LED
- چراغ مه‌شکن جلو و عقب
- نوربالا اتوماتیک
ویژگی‌های مالتی‌مدیا
- سیستم صوتی با ۶ اسپیکر
- مانیتور ۵ اینچی لمسی
- دوربین‌های عقب، جانبی و ۳۶۰ درجه
ایمنی و رفاه کابین
- مجموع ایربگ‌ها: ۶ عدد
- ورود بدون کلید و استارت دکمه‌ای
- صندلی‌های قابل‌تنظیم و گرمکن
- سقف پانوراما و سانروف
ريو
کیا ریو، یک سدان جمع‌وجور (کلاسB ) است که تولید آن از سال 1999 آغاز و تاکنون در 5 نسل و با فیس‌لیفت‌های مختلف به بازار عرضه شده است. این خودرو جایگزین پراید بود، اما نتوانست به موفقیت‌های آن دست یابد. نسل اول ریو تا سال 2002 تولید شد و سپس فیس‌لیفت آن در سال 2003 توسط سایپا به بازار ایران عرضه شد. تولید ریو در ایران تا سال 1391 ادامه یافت و به دلیل قوانین جدید مرتبط با ایمنی، خط تولید آن بسته شد.
مشخصات فنی
- پیشرانه: 4 سیلندر 1.5 لیتری (1493 سی‌سی)
- قدرت: 97 اسب بخار در 5500 دور در دقیقه
- گشتاور: 135 نیوتن‌متر در 4500 دور در دقیقه
- جعبه دنده: 5 سرعته دستی و 4 سرعته اتوماتیک
- حداکثر سرعت: 175 کیلومتر بر ساعت
- شتاب 0 تا 100: 11.3 ثانیه (نسخه دستی)
- مصرف سوخت: 6.9 لیتر در 100 کیلومتر (ترکیبی)
ابعاد و وزن
- طول: 4240 میلیمتر
- عرض: 1680 میلیمتر
- ارتفاع: 1420 میلیمتر
- فاصله محوری: 2410 میلیمتر
- وزن: 1040 کیلوگرم
- ظرفیت باک: 45 لیتر
مزایا و معایب
مزایا
- مشخصات فنی قابل‌قبول
- شتاب‌گیری مناسب
- استهلاک پایین
- فضای جادار کابین
معایب:
- کیفیت پایین متریال کابین
- عدم وجود کیسه هوا
- نفوذ صدا به داخل کابین
امکانات رفاهی و ایمنی
کیا ریو به برخی از امکانات رفاهی همچون پنجره‌های برقی، فرمان هیدرولیک و سیستم تهویه دستی مجهز است. همچنین، سیستم ترمز ABS از ویژگی‌های ایمنی این خودرو به شمار می‌رود.
لیست ECU های خودرو های سایپا
پرايد
- زيمنس (SIEMENS) معمولی
- زيمنس (SIEMENS) CIM
- زيمنس (SIEMENS) بایفیول
- ال زد ان اف (LZNF)
- ساژم (SAGEM) S2000
- والئو (VALEO) S2000
- بوش (BOSCH) M7.9.7
- بوش (BOSCH) M7.4.11 بایفیول