سمند
سمند یک خودروی سدان است که توسط شرکت ایران‌خودرو تولید شد و از اوایل سال ۱۳۸۱ به تولید انبوه رسید. این خودرو تا سال ۱۴۰۱ در ایران تولید می‌شد و علاوه بر بازار داخلی، به کشورهای مختلف نیز صادر می‌شد، بااین‌حال صادرات آن با تغییراتی در کیفیت و موتور همراه بود. در ابتدا، هدف از تولید سمند جایگزینی برای پیکان بود، اما به دلیل هزینه‌های بالای طراحی و قیمت نهایی خودرو، این هدف محقق نشد. در زبان فارسی، «سمند» به اسبی گفته می‌شود که رنگی متمایل به زرد دارد. تولید این خودرو در تاریخ ۱۰ مهر ۱۴۰۱ به پایان رسید.
تاریخچه سمند
پیش از تولید سمند، با رشد صنعت خودروسازی در کشورهای مختلف، به‌ویژه کره جنوبی، تقاضا برای طراحی و تولید خودرویی بومی در ایران افزایش یافت. در اوایل دهه ۱۳۷۰، طرح تولید خودروی ملی در سازمان‌های دولتی و نهادهای مختلف مانند مجلس شورای اسلامی، وزارت صنایع سنگین و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران مطرح شد.
در سال ۱۳۷۲، مرکز تحقیقات و خدمات خودکفایی ایران، زیرمجموعه سازمان گسترش، مأمور شد تا فرایند طراحی و ساخت خودرو را با استفاده از روش‌های مقرون‌به‌صرفه و مهندسی معکوس در صنعت خودروسازی ایران آغاز کند. این پروژه با هدف ساخت خودرویی بومی شروع شد و اولین نمونه‌های آن بر پایه پلتفرم خودروی شورلت رویال باقی‌مانده از پیش از انقلاب طراحی و ساخته شد. این خودروها در سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۵ در نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران به نمایش درآمدند و نشان‌دهنده توانایی ایران در طراحی و ساخت خودرو بودند.
پس از پایان این پروژه تحقیقاتی، مستندات آن به ایران‌خودرو منتقل شد. در سال ۱۳۷۴، ایران‌خودرو پروژه طراحی خودروی بومی را آغاز کرد. به دلیل پیچیدگی‌های طراحی پلتفرم خودرو، این شرکت تصمیم به خرید پلتفرم پژو ۴۰۵ از شرکت پژو فرانسه گرفت. هم‌زمان با این پروژه، شرکت فرست اتوموتیو انگلستان نیز نمونه‌ای از خودرو پژو ۴۰۵ تولید در تایوان طراحی کرده بود، اما به دلیل ورشکستگی شرکت تایوانی، این طرح به ایران‌خودرو منتقل شد. در نهایت، ایران‌خودرو پس از بررسی طرح، آن را به مرکز تحقیقات خود برد و با همکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های معتبر ایرانی، طراحی نهایی خودرو را انجام داد.
در این فرایند، تغییراتی در طراحی بدنه و ارگونومی خودرو اعمال شد، زیرا طراحی اولیه متناسب با افراد کوتاه‌قد شرق آسیا بود. همچنین، در ابتدا قرار بود خودروی سمند با موتوری اختصاصی تولید شود، اما به دلیل محدودیت‌های مالی، از موتور XU7 که در طراحی اولیه پیش‌بینی شده بود، استفاده شد. سال‌ها بعد و با کاهش هزینه‌های تولید، موتور EF7 برای سمند طراحی شد.
سرانجام، در سال ۱۳۸۰، سمند از خط تولید ایران‌خودرو با حضور رئیس‌جمهور وقت، سید محمد خاتمی، رونمایی شد. هزینه طراحی این خودرو بین ۱۲۰ میلیارد تا ۵۰۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.
مدل‌ها
سمند X7
سمند X7 که در واقع کد پروژه‌ای برای اولین نسخه سمند بود، از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۸ تولید می‌شد. این مدل در بازار ایران به‌عنوان "سمند معمولی" شناخته می‌شد و از لحاظ امکانات، بین مدل‌های EL و LX قرار می‌گرفت. این نسخه از سمند تنها با موتور XU7 عرضه شد و برخلاف مدل‌های دیگر، نسخه‌ای با موتور ملی EF7 تولید نشد. طراحی داخلی این مدل تفاوت چندانی با سایر نسخه‌ها نداشت.
سمند LX
سمند LX نسخهٔ ارتقایافته سمند معمولی بود که در سال ۱۳۸۳ وارد بازار شد. این مدل دارای ویژگی‌های ایمنی و رفاهی بهبودیافته‌تری نسبت به مدل‌های دیگر بود. سمند LX به دو موتور XU7 و EF7 مجهز شد و برای بازارهای صادراتی، موتور تیوفایو نیز در نظر گرفته شد. این مدل همچنین به امکاناتی چون ترمز ضدقفل (ABS)، کیسه‌های هوا برای راننده و سرنشین (در برخی مدل‌ها)، رینگ آلومینیومی، تنظیم برقی صندلی‌ها و سنسور هشدار دنده‌عقب مجهز بود. سمند LX با جعبه‌دندهٔ پنج‌سرعته دستی عرضه می‌شد.
سمند EL
سمند ELکهه به «سمند کار» هم معروف است، مدل کم‌امکانات‌تری از سمند بود که عمدتاً برای استفاده در ناوگان تاکسی‌رانی تولید می‌شد. تولید این مدل از سال ۱۳۸۴ آغاز شد و تا سال ۱۳۹۱ ادامه یافت. سمند EL فاقد برخی امکانات رفاهی نظیر رینگ‌های آلومینیومی و سیستم هشداردهندهٔ هوشمند بود و به‌طورکلی به دلیل کاربری تاکسی، طراحی ساده‌تری داشت. این مدل همچنین دارای شیشهٔ عقب دستی و آنتن معمولی پژو بود.
سمند SE
سمند SE با امکانات کمتر نسبت به مدل LX، جایگزین سمند معمولی و EL شد. این مدل در سال ۱۳۸۷ رونمایی شد و تولید آن از سال ۱۳۸۹ آغاز شد. تفاوت‌های فنی این مدل شامل بهینه‌سازی اکسل و کاهش وزن خودرو بود. از نظر طراحی، SE تفاوت‌هایی در چراغ‌های عقب، جلوپنجره و چیدمان دکمه‌های داشبورد نسبت به مدل‌های دیگر داشت. سمند SE از موتور XU7 (موتور پژو ۴۰۵) بهره می‌برد و فاقد برخی ویژگی‌های پیشرفته نظیر سیستم مالتی پلکس و فرمان تلکسوپی بود.
سمند سریر
سمند سریر نسخهٔ تشریفاتی و لوکس سمند LX بود که در سال ۱۳۸۳ معرفی شد. این خودرو در سال ۱۳۸۴ پیش‌فروش شد، اما عرضهٔ عمومی آن تا سال ۱۳۸۷ به تأخیر افتاد. سمند سریر از موتور XU7J4P/L4 با توان ۱۱۰ اسب بخار استفاده می‌کرد و از نظر ابعادی بلندتر از سمند LX بود. این مدل با جلوپنجره کرومی و طراحی داخلی متفاوت، امکانات بیشتری برای سرنشینان عقب مانند صفحه‌نمایش اختصاصی و فضای پای بیشتر ارائه می‌کرد. تولید این مدل در سال ۱۳۹۱ متوقف شد.
مشخصات کلی
در ابتدای تولید سمند، این خودرو با موتور ۱٫۸ لیتری پژو ۴۰۵ جی‌ال‌ایکس (۱۷۶۱ سی‌سی) عرضه می‌شد که ۱۰۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کند و قادر است سمند را در ۱۳٫۹ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برساند و به حداکثر سرعت ۱۹۵ کیلومتر بر ساعت دست یابد. همچنین، موتور EF7 با حجم ۱۶۴۵ سی‌سی و توان ۱۱۳ اسب بخار، برای سمند در نظر گرفته شد که در ۱۲ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. این موتور نسبت به موتورهای داخلی دیگر، راندمان بالاتری دارد و مصرف سوخت کمتری دارد. ایران‌خودرو همچنین نسخه‌ای از سمند با موتور TU5 برای بازارهای صادراتی تولید کرد که از نظر فنی مشابه پژو ۲۰۶ تیپ ۵ است و جعبه‌دنده‌اش مشابه پارس ال‌ایکس، با تفاوت در ضریب دنده‌ها طراحی شده است.
مشخصات سمند LX
سمند LX با موتورها و ویژگی‌های مختلفی تولید می‌شود. مدل بنزینی آن از موتور ۱٫۸ لیتری XU7JP/L3 با ۱۰۰ اسب بخار قدرت و ۱۵۳ نیوتن‌متر گشتاور برخوردار است. نسخه دوگانه‌سوز این مدل قدرت ۸۳ اسب بخار در گاز و ۱۰۰ اسب بخار در بنزین دارد. نسخه EF7 نیز با موتور ۱٫۶ لیتری و قدرت ۱۱۳ اسب بخار عرضه می‌شود. این مدل‌ها با جعبه‌دنده ۵سرعته دستی و مصرف سوخت ترکیبی بین ۷٫۴ تا ۹٫۹ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر عرضه می‌شوند. حداکثر سرعت سمند LX 200 کیلومتر در ساعت برای بنزین و ۱۹۰ کیلومتر برای گاز است. فضای صندوق‌عقب ۵۰۰ لیتر در نسخه‌های بنزینی و ۳۵۰ لیتر در نسخه‌های دوگانه‌سوز دارد. وزن این خودرو بین ۱۲۲۰ تا ۱۳۴۴ کیلوگرم متغیر است و طول آن ۴۵۰۲ میلی‌متر است.
ECUها
کروز EF7(EsyU2.5)
ایسیو ایزی 2.5 سمند EF7 از تولیدات شرکت کروز کنتیننتال است که به طور خاص برای موتور EF7 طراحی شده و در خودروهایی مانند سمند EF7 استفاده می‌شود. این ایسیو دارای ویژگی‌هایی همچون بهینه‌سازی مصرف سوخت، کاهش آلایندگی، و قابلیت برنامه‌ریزی مجدد است. جنس بدنه آن فلزی و سوکت‌ها پلاستیکی مشکی هستند. محل نصب این قطعه در داخل محفظه موتور پشت باتری قرار دارد و نیاز به متخصص برای نصب دارد. تعداد کانکتورهای این ایسیو دو عدد است.
ایسیو ایزی 2.5 می‌تواند به دلایلی مانند خرابی کامل، نوسانات دور موتور، افزایش مصرف سوخت، کاهش قدرت موتور یا روشن‌شدن چراغ‌های هشدار، نیاز به تعویض پیدا کند.
ساژم S2000
ایسیو موتور Sagem S2000-10 از سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۳ روی برخی از محصولات ایران‌خودرو که از موتور XU7 بهره می‌برند، نصب و استفاده شده است. این ایسیو معمولاً در خودروهای پژو پارس، پژو ۴۰۵ و سمند با موتور XU7 به کار می‌رود.
ایسیو Sagem S2000-10 قابلیت برنامه‌ریزی مجدد را دارد و می‌توان آن را با تغییرات نرم‌افزاری مناسب، روی خودروهای پراید، پیکان، پیکان‌وانت و RD نیز استفاده کرد. در خودروهای پژو پارس، پژو ۴۰۵ و سمند که از این مدل ایسیو استفاده می‌کنند، مدیریت و کنترل فن بر عهده یونیت فن است. به این خودروها اصطلاحاً "یونیت فن‌دار" گفته می‌شود. در صورت تبدیل به ایسیو ساژم S2000-10LC، می‌توان از آن در خودروهایی که یونیت فن ندارند نیز استفاده کرد.
ایسیو Sagem S2000-10 دارای حافظه دائم از نوع فلش با ۴۸ پایه (مدل 29F200BB) و حافظه موقت EPROM از نوع 95080 است.
برای برنامه‌ریزی و تغییر نرم‌افزار این ایسیو، می‌توان از روش‌های مختلفی مانند کابل OBD، جی‌تگ، یا استفاده از آداپتور مخصوص ۴۸ پایه آی‌سی فلش بهره برد.
زيمنس (EF7 تک)
ایسیو موتور زیمنس کروز CGE Noflash برای سمند EF7 تکسوز روی طیف وسیعی از محصولات شرکت‌های ایران‌خودرو، سایپا، زامیاد و بهمن قابل‌استفاده است.
این مدل ایسیو از نظر سخت‌افزاری در تمامی خودروهای ذکر شده هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارد و تنها با برنامه‌ریزی صحیح و استفاده از دامپ مناسب هر خودرو، می‌توان آن را نصب و بهره‌برداری کرد.
ایسیو زیمنس کروز CGE Noflash برای سمند EF7 تکسوز دارای حافظه دائم از نوع فلش داخلی است و به همین دلیل اصطلاحاً به آن بدون فلش گفته می‌شود.
این ایسیو قابلیت برنامه‌ریزی از طریق پورت OBD را دارا می‌باشد، اما به دلیل قفل بودن دامپ میکرو (نوع B009) خواندن فایل دامپ بی‌فایده است و فایل‌ها قابل‌استفاده نخواهند بود.
ارتباط بین ایسیو زیمنس کروز CGE Noflash و سایر یونیت‌های کنترل خودرو مانند یونیت ABS و یونیت پشت آمپر از طریق شبکه پروتکل CAN برقرار می‌شود.