پروتون
- پروتون هلدینگ (Proton Holding) یک شرکت خودروسازی مالزیایی است که در سال ۱۹۸۳ به دستور مهاتیر محمد، نخستوزیر پیشین مالزی، و با سرمایهگذاری شرکت دولتی خزانه ناسیونال تأسیس شد.
این شرکت در سال ۱۹۸۴ با همکاری و پشتیبانی فنی شرکت میتسوبیشی موتورز، نخستین خودروی مالزیایی خود را با نام پروتون ساگا تولید کرد. پروتون ساگا در واقع نسخهای توسعهیافته از نسل دوم میتسوبیشی میراژ بود.
در سال ۱۹۹۶، پروتون هلدینگ شرکت بریتانیایی لوتوس کارز را از جنرال موتورز خریداری کرد. این شرکت در حال حاضر دو کارخانه تولیدی در مالزی دارد و خودروهای خود را در بازارهایی مانند آسیای جنوب شرقی، آفریقای جنوبی، خاورمیانه، بریتانیا و چین عرضه میکند.
تاریخچه برند پروتون
دهه ۱۹۸۰
ایده ایجاد یک "اتومبیل ملی" برای مالزی نخستینبار در سال ۱۹۷۹ توسط مهاتیر محمد، نخستوزیر پیشین مالزی، مطرح شد. هدف از این پروژه افزایش و تقویت صنعت خودروسازی داخلی بود. این طرح در سال ۱۹۸۲ تصویب و در ۷ مه ۱۹۸۳ به طور رسمی آغاز شد. در ابتدا، پروتون به طور کامل تحت نظارت دولت مالزی و با سرمایهگذاری شرکت دولتی خزانه ناسیونال فعالیت میکرد.
در سال ۱۹۸۴، پروتون اولین خودروی مالزیایی خود را با همکاری و پشتیبانی فنی شرکت میتسوبیشی موتورز تولید کرد. نام این خودرو پروتون ساگا بود که نسخه توسعهیافتهای از میتسوبیشی میراژ بهشمار میآمد. این همکاری تا سال ۲۰۰۰ ادامه داشت. پروتون ساگا با موتور ۱.۳ لیتری و ۴ درب تولید شد و بهعنوان نسل دوم میتسوبیشی جی ۱۳۴ شناخته میشد. این خودرو در حال حاضر در موزه نگارا در شاه عالم بهعنوان نمادی از آغاز صنعت خودروسازی مالزی نگهداری میشود.
در سال ۱۹۸۷، پروتون هاچبک پروتون ساگا ایروبک را تولید کرد که موتور قویتری نسبت به نسخه استاندارد داشت. در مارس ۱۹۸۹ این مدل به بریتانیا صادر شد. بااینحال، در سال ۱۹۸۹، شرکت با کاهش فروش و رکود اقتصادی مواجه شد. برای مقابله با این چالشها، در سال ۱۹۸۸ کنجیایوابوچی، مدیر اجرایی سابق میتسوبیشی، بهعنوان مدیرعامل پروتون منصوب شد و از آن پس این شرکت شاهد تحولاتی بزرگ در داخل و خارج از مالزی بود.
دهه ۱۹۹۰
در ۱۵ آگوست ۱۹۹۲، پروتون خودروی جدیدی به نام پروتون ساگا ایسوارا تولید کرد که بهعنوان پلتفرم قدیمیتر میتسوبیشی شناخته میشد. این خودرو در بخش تاکسیرانی مالزی مورداستفاده قرار گرفت و هنوز هم طرفداران زیادی دارد.
در ۲۱ مه ۱۹۹۳، پروتون مدل ویرا را معرفی کرد که طراحی بزرگتر و زیباتری نسبت به مدلهای قبلی داشت. در سال ۱۹۹۴، نسخه هاچبک ۵ درب این مدل با نام پروتون ویرا ایربک تولید شد. در ۱۹۹۵، پروتون دو مدل جدید به نامهای ساتریا (هاچبک سه درب) و پروتون پوترا (کوپه دو درب) معرفی کرد که بهطور گستردهای در بازارهای خارجی به فروش رفتند. همچنین، پروتون پردانا در سال ۱۹۹۵ معرفی شد و در سال ۱۹۹۶، نسخه وی ۶ پروتون پردانا با همکاری شرکت سیتروئن تولید گردید. این همکاری تا سال ۱۹۹۷ که مدیرعامل پروتون درگذشت، ادامه داشت.
در ۳۰ اکتبر ۱۹۹۶، پروتون ۸۰٪ از سهام شرکت لوتوس را خریداری کرد و در سال ۲۰۰۳ سهام بوگاتی در لوتوس را نیز تصاحب نمود.
دهه ۲۰۰۰
در اوت ۲۰۰۰، پروتون مدل واجا را معرفی کرد که اولین خودرویی بود که توسط طراحان مالزیایی طراحی شد. تولید این خودرو با موفقیت چشمگیری همراه بود. در سال ۲۰۰۲، مدل پروتون جام بک معرفی شد و در ۲۰۰۴، پروتون ژن ۲ با موتور کمپرو به بازار عرضه شد. در ۱۸ ژانویه ۲۰۰۸، نسل دوم پروتون ساگا رونمایی شد که بهعنوان یکی از پرفروشترین مدلهای این برند شناخته میشود و عمری ۲۳ ساله در این شرکت دارد.
در ۱۵ آوریل ۲۰۰۹، پروتون مدل اکسورا را معرفی کرد که یک خودروی ۷ نفره بود.
دهه ۲۰۱۰
در دسامبر ۲۰۰۸، پروتون همکاری خود را با میتسوبیشی دوباره آغاز کرد. در سال ۲۰۱۰، این شرکت اولین خودروی هیبریدی خود را در نمایشگاه خودروی ژنو به نمایش گذاشت. همچنین در همان سال، مدلهای توربوشارژر پروتون در نمایشگاه بینالمللی کوالالامپور معرفی شدند.
در سال ۲۰۱۲، پروتون سری اسپکترا را به بازار معرفی کرد و در سال ۲۰۱۳، هاچبک پروتون سوپریما اس و نسل دوم پروتون پردانا را عرضه نمود. در ۲۰۱۴، پروتون مدل آیریز (هاچبک) را تولید کرد. در دسامبر ۲۰۱۴، این شرکت اعلام کرد که برنامههایی برای ساخت کارخانهای جدید در بنگلادش دارد.
این برند در طول سالها با ارائه مدلهای متنوع و همکاریهای بینالمللی به یکی از برندهای شناختهشده در صنعت خودروسازی مالزی تبدیل شده است.
لوگو برند پروتون
لوگوی اولیه برند پروتون که در سال ۱۹۸۳ طراحی شد، به شکل یک سپر آبی تیره با هلالی زرد و یک ستاره بزرگ در وسط بود. این طراحی به پرچم کشور مالزی اشاره داشت و بر روی خودروهای تولید داخل نصب میشد.
برای خودروهای صادراتی، لوگوی متفاوتی استفاده میشد. در سال ۲۰۰۰، پروتون لوگوی جدیدی را برای خودروی پروتون واجا معرفی کرد. این لوگو شامل یک سپر آبی رنگ بود که در داخل آن دایرهای به همراه سر یک ببر زرد رنگ قرار داشت. بالای این طراحی کلمه "Proton" با حروف زرد و در ابتدا با حروف کوچک و سپس با حروف بزرگ نوشته میشد.
محصولات
پروتون هلدینگ از زمان تأسیس خود در سال ۱۹۸۳ تاکنون مدلهای متعددی را تولید کرده است که هرکدام جایگاه ویژهای در بازارهای داخلی و بینالمللی دارند. در ادامه، برخی از مهمترین مدلهای این برند را معرفی میکنیم:
پروتون ایمپیان
پروتون ایمپیان (Proton Impian) یکی از مدلهای سدان پروتون است که در دهه ۲۰۰۰ عرضه شد. این خودرو با طراحی زیبا و ویژگیهای فنی خوب، یکی از پرطرفدارترین مدلهای برند پروتون به شمار میرفت.
پروتون ویرا
پروتون ویرا (Proton Wira) یک مدل سدان اقتصادی و پرفروش بود که از دهه ۹۰ تا اوایل ۲۰۰۰ تولید میشد. این خودرو در بسیاری از بازارها بهویژه در مالزی و کشورهای آسیای جنوب شرقی موفق بود.
ويرا
پروتون ویرا (Proton Wira) خودرویی است که توسط شرکت مالزیایی پروتون از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۹ تولید شد. این خودرو با طراحی موتور جلو و محور جلو عرضه میشود و وزن آن در حالت استاندارد ۹۸۰ کیلوگرم (۲٬۱۶۱ پوند) است. پروتون ویرا مجهز به سیستم جعبهدنده ۴ دنده است که در دو نسخه دستی و خودکار در دسترس بود. این مدل مدتی توسط شرکت زاگرس خودرو در ایران به بازار عرضه شد.
جن2
پروتون جن تو (Proton Gen-2) یک هاچبک اسپرت بود که در سال ۲۰۰۴ معرفی شد. این مدل با طراحی مدرن و موتور قدرتمند، بهویژه در بازارهای آسیایی محبوبیت زیادی داشت.
پروتون جن-۲ (Proton Gen-2) خودرویی است که از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲ در شهر پراک مالزی تولید شد. این خودرو با طراحی موتور جلو و محور جلو عرضه میشود و طول آن ۴٬۳۱۰ میلیمتر (۱۶۹٫۷ اینچ) و عرض آن ۱٬۷۲۵ میلیمتر (۶۷٫۹ اینچ) است. پروتون جن-۲ مدتی توسط شرکت زاگرس خودرو در ایران به بازار عرضه میشد.