سیتروئن
سیتروئن (Citroën) یک شرکت خودروسازی فرانسوی است که در سال 1919 توسط آندره سیتروئن تأسیس شد. این شرکت به سرعت به یکی از بزرگ‌ترین خودروسازان اروپا و چهارمین خودروساز بزرگ جهان تبدیل شد.
در سال 1974، شرکت پژو 38.2٪ از سهام سیتروئن را خرید و در سال 1976، گروه خودروسازی پژو سیتروئن تأسیس شد که با حمایت دولت فرانسه شکل گرفت.
در سال 2009، سیتروئن به مناسبت نودمین سالگرد تأسیس خود، از خودروی جدیدی به‌نام سیتروئن دی‌اس3 رونمایی کرد که شروع سری لوکس خودروهای دی‌اس بود. این روند ادامه یافت و در سال‌های 2010 و 2011 به ترتیب سیتروئن دی‌اس4 و سیتروئن دی‌اس5 به بازار عرضه شدند.
امروزه، سیتروئن به‌عنوان یک شرکت تابعه از گروه استلانتیس فعالیت می‌کند و همچنان بر نوآوری و طراحی متمایز خودروهای خود تمرکز دارد.
تاریخچه سیتروئن
شرکت خودروسازی سیتروئن (Citroën) در سال 1919 توسط آندره سیتروئن تأسیس شد. این برند به‌سرعت شهرت خود را به‌عنوان یکی از نوآورترین خودروسازان جهان به دست آورد. در سال 1934، سیتروئن با ساخت سیتروئن تیپ ای، نخستین خودروهای چرخ محرک جلو را به تولید انبوه رساند و به نوعی انقلاب در صنعت خودروسازی به شمار می‌آید.
در دهه‌های بعدی، سیتروئن به‌عنوان یکی از پیشگامان طراحی و تکنولوژی خودرو شناخته شد. در سال 1976، این شرکت به بخشی از گروه صنعتی پژو سیتروئن تبدیل شد و از آن زمان، تحت مدیریت این گروه فعالیت خود را ادامه داد.
در سال 2009، سیتروئن به مناسبت نودمین سالگرد تأسیس خود، سیتروئن دی‌اس3 را معرفی کرد که آغازگر سری لوکس دی‌اس بود. این خودروها به دلیل طراحی منحصر به‌فرد و ویژگی‌های خاص خود توجه بسیاری را جلب کردند. در ادامه، مدل‌های دی‌اس4 و دی‌اس5 در سال‌های 2010 و 2011 به بازار عرضه شدند.
محصولات اخیر سیتروئن شامل سی5 ایرکراس که در سال 2018 معرفی شد و سی4 نسل سوم که در سال 2020 به بازار آمد، هستند. سیتروئن با ادامه نوآوری و تمرکز بر طراحی و راحتی، به یکی از برندهای معتبر در صنعت خودروسازی جهانی تبدیل شده است.
آندره سیتروئن، طراح معروف خودرو، برخلاف تخصص و دستاوردهایش، علاقه‌ای به رانندگی نداشت. او که در سال ۱۸۷۸ در پاریس به دنیا آمد، از همان کودکی با دشواری‌های زیادی روبه‌رو بود؛ پدرش در زمانی که او تنها دو سال داشت، دست به خودکشی زد.
آندره در سال ۱۸۹۴ از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد و وارد مدرسه پلی‌تکنیک پاریس شد. بعد از پایان تحصیلاتش به‌عنوان یک افسر-مهندس، به ارتش فرانسه پیوست. در آن زمان، بسیاری از یهودیان اروپا در صنایع مختلف نفوذ داشتند، و آندره هم با کمک اقوامش توانست در صنعت نساجی استراسبورگ مشغول به کار شود و در آنجا با تعمیر چرخ‌های دندانه‌دار آشنا شد. او پس از بازگشت به پاریس در سال ۱۹۰۴، با دو نفر از دوستانش، کارگاه کوچکی برای تولید چرخ‌دنده‌های حلزونی راه‌اندازی کرد.
ورود آندره به صنعت خودرو به‌واسطه همکاری با برادران مورس، صاحبان شرکت خودروسازی مورس، صورت گرفت. این دو برادر که در فرانسه به تولید خودروهای مسابقه‌ای مشغول بودند، استعداد آندره را در تولید انبوه تشخیص داده و او را به تیم خود دعوت کردند. به دنبال این همکاری، تولیدات شرکت مورس افزایش یافت.
در سال ۱۹۱۲، آندره شرکت چرخ‌دنده‌های سیتروئن را تأسیس کرد و هم‌زمان ریاست فدراسیون کارفرمایان خودرو را به عهده گرفت. او پیش از آغاز جنگ جهانی اول به ایالات متحده رفت و با هنری فورد ملاقات کرد. با شروع جنگ، او به‌عنوان کاپیتان دوم توپخانه به ارتش پیوست و به دلیل کمبود امکانات، یک کارخانه توپ‌سازی برای ارتش راه‌اندازی کرد.
تا پایان جنگ، کارخانه سیتروئن بیش از ۲۴ میلیون توپ تولید کرده بود. پس از جنگ، او تولید خودرو را دوباره آغاز کرد و اولین کارخانه خودروسازی اروپایی بود که تولید انبوه داشت. جالب اینجاست که تا آن زمان آندره هیچ‌کدام از دارایی‌های خود را به نام خود نکرده بود و حتی خانه و خودروی شخصی‌اش هم اجاره‌ای بود.
در سال ۱۹۱۹، آندره شرکت خودروسازی سیتروئن را به‌طور رسمی تأسیس کرد و نخستین خودروی تولیدی‌اش پس از جنگ، با نام سیتروئن تیپ ای، عرضه شد. در سال ۱۹۲۰، باتوجه‌به مشکلات مالی پس از جنگ، سیتروئن به دلیل کمبود سرمایه ناچار شد برای جلوگیری از ورشکستگی به مذاکره با جنرال موتورز بپردازد. اما در مراحل پایانی این معامله، جنرال موتورز به دلیل غیرمنطقی بودن سرمایه‌گذاری، از خریداری شرکت سیتروئن انصراف داد.
به‌این‌ترتیب، شرکت سیتروئن برای سال‌ها به‌صورت مستقل فعالیت کرد و تا اوایل دهه ۱۹۳۰ میلادی به‌عنوان چهارمین خودروساز بزرگ جهان شناخته می‌شد.
سیتروئن فرانسه، خودروساز نوآور
شرکت خودروسازی سیتروئن در سال ۱۹۱۹ میلادی توسط آندره گوستاو سیتروئن تأسیس شد و در سال ۲۰۲۱ میلادی به گروه خودروسازی استلانتیس پیوست. این شرکت با تولید مدل تراکسیون آوان در سال ۱۹۳۴ به شهرت رسید؛ خودرویی که با ویژگی‌هایی مانند دیفرانسیل‌جلو، سیستم تعلیق مستقل و بدنه یکپارچه (Unibody) انقلابی در صنعت خودروسازی به پا کرد.
در سال ۱۹۵۴، سیتروئن سیستم تعلیق خودتراز را توسعه داد و یک سال بعد، مدل DS را به بازار عرضه کرد. این خودرو، نخستین خودروی تولید انبوهی بود که به ترمز دیسکی مجهز شد و در سال ۱۹۶۷ با چراغ‌های چرخشی بهینه‌سازی شده برای دید بهتر در شب معرفی شد.
سیتروئن تاکنون جوایز متعددی دریافت کرده و سه بار عنوان "خودرو سال اروپا" را کسب کرده است.
از آندره گوستاو سیتروئن تا استلانتیس
آندره گوستاو سیتروئن، در میانه جنگ جهانی اول، ایده تولید خودرو را مطرح کرد. این ایده در سال ۱۹۱۹ و تنها چهار ماه پس از پایان جنگ، با عرضه سیتروئن تایپ A به واقعیت پیوست. اگرچه در همان سال صحبت‌هایی درباره فروش سیتروئن به جنرال موتورز مطرح شد، اما این معامله به نتیجه نرسید و سیتروئن تا سال ۱۹۳۵ مستقل باقی ماند.
در سال ۱۹۳۷، مدل تراکسیون آوان به بازار آمد و به دلیل نوآوری‌هایی چون بدنه یکپارچه، سیستم تعلیق مستقل و دیفرانسیل‌جلو، تحولی در صنعت خودرو ایجاد کرد.
پس از جنگ جهانی دوم، سیتروئن به تولید خودروهایی با قیمت مناسب برای خانواده‌ها روی آورد و در سال ۱۹۴۸ مدل معروف 2CV را معرفی کرد؛ خودرویی اقتصادی و محبوب که با ۹ اسب بخار قدرت، تا سال ۱۹۹۰ در خط تولید باقی ماند. مدل ژیان نیز از جمله نسخه‌های مشهور 2CV بود.
سیتروئن با ارائه مدل DS در سال ۱۹۵۵، اولین خودروساز جهان شد که از ترمز دیسکی در تولید انبوه استفاده کرد. این مدل همچنین به سیستم تعلیق خودتراز و سیستم هیدرولیک مجهز بود.
در سال ۱۹۷۴، به دلیل مشکلات مالی، دولت فرانسه تصمیم به ادغام سیتروئن و پژو گرفت و گروه خودروسازی پژو-سیتروئن (PSA) را ایجاد کرد. طی چند دهه، سیتروئن با حضور در بازارهای مختلف جهان، کارخانه‌هایی را با همکاری خودروسازان محلی در کشورهایی مانند آرژانتین، ایران، چین و ویتنام راه‌اندازی کرد.
در نهایت، در سال ۲۰۲۱، برای افزایش سودآوری، گروه PSA با گروه فیات-کرایسلر ادغام شد و استلانتیس را تشکیل دادند.
خودروهای کنونی سیتروئن
سیتروئن در حال حاضر ۱۸ مدل خودرو در کلاس‌های مختلف و با پیشرانه‌های متنوع تولید می‌کند. از هاچبک کامپکت برقی سیتروئن Zero گرفته تا مدل‌های محبوبی مانند C1 و C3 و همچنین کراس‌اوورها و سدان‌هایی چون C4 و C5، این شرکت تنوع زیادی در خط تولید خود دارد. مدل‌های دیگر شامل ون‌ها و مینی‌ون‌های برلینگو، جامپی و جامپر هستند.
حضور سیتروئن در ایران
سیتروئن از اولین سال‌های تأسیس در بازار ایران فعال بوده و توانسته توجه مشتریان ایرانی را جلب کند. اولین خودروی وارد شده به ایران تراکسیون آوان بود و پس از آن مدل‌های DS، ID و 2CV نیز به بازار ایران عرضه شدند. سیتروئن 2CV اولین خودروی مونتاژی این شرکت در ایران بود که در شرکت تولید اتومبیل‌های سیتروئن تولید و به قیمت ۱۳۵۰۰ تومان فروخته شد. این شرکت بعدها با نام سایپا شناخته شد. ژیان و نسخه‌های مختلف آن نیز از خودروهای مونتاژی محبوب سیتروئن در ایران بودند.
در دهه ۷۰، مذاکراتی برای بازگشت سیتروئن به بازار ایران انجام شد و نتیجه آن، تولید مدل زانتیا در دهه ۸۰ بود. زانتیا به دلیل عملکرد فنی و امکانات مناسب، به یکی از محبوب‌ترین خودروهای ایران تبدیل شد. پس از آن، سیتروئن با همکاری سایپا مدل C5 را عرضه کرد، اما این مدل نتوانست موفقیت زانتیا را تکرار کند.
دهه ۹۰ میلادی با فراز و نشیب‌هایی در همکاری سایپا و سیتروئن همراه بود. در ابتدای این دهه، مونتاژ مدل C4 متوقف شد، اما با بهبود شرایط، سیتروئن مجدداً با عرضه مدل‌های لوکس DS و گسترش کارخانه سایپا فعالیت خود را در ایران افزایش داد. همچنین، مونتاژ مدل C3 آغاز شد، اما پس از خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها، سیتروئن نیز مجبور به ترک بازار ایران شد.
سیتروئن زانتیا: مروری بر یک خودروی محبوب در ایران
سیتروئن زانتیا از زمانی که در دهه ۱۳۸۰ خورشیدی وارد بازار ایران شد، توانست طرفداران زیادی پیدا کند. این خودرو که پس از مدل نوستالژیک ژیان از سوی سیتروئن به بازار ایران راه یافت، به دلیل ویژگی‌های فنی قوی و امکانات قابل‌توجه، در کنار خودروهایی مانند پژو، به یکی از محبوب‌ترین خودروهای فرانسوی تبدیل شد.
تاریخچه زانتیا در ایران
زانتیا در سال ۱۹۹۲ به بازار اروپا معرفی شد و در سال ۱۹۹۸ اولین فیس‌لیفت خود را تجربه کرد. تولید این خودرو در فرانسه تا سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ ادامه داشت، اما سایپا در همین زمان تولید زانتیا را با دو پیشرانه ۱.۸ و ۲ لیتری در ایران آغاز کرد. این خودرو در ایران در سه مدل مختلف ارائه شد: مدل X (ساده)، مدل SX (نیمه‌فول) و مدل سوپرلوکس (فول)، و تولید آن تا سال ۲۰۱۰ ادامه داشت.
مشخصات فنی سیتروئن زانتیا
سیتروئن زانتیا در ایران با دو موتور ۱.۸ لیتری و ۲ لیتری عرضه شد. موتور ۱.۸ لیتری با قدرت ۱۱۲ اسب بخار شتاب صفر تا صد کیلومتر را در حدود ۱۲ ثانیه ممکن می‌کرد و موتور ۲ لیتری با قدرت ۱۳۵ اسب بخار، شتابی حدود ۱۰ ثانیه داشت. زانتیا با ویژگی‌هایی همچون سیستم تعلیق نرم و عملکرد فنی قوی، توانست در بازار ایران به جایگاه ویژه‌ای دست یابد.
امکانات و تجهیزات زانتیا
زانتیا با تجهیزات روز در زمان خود وارد بازار شد، از جمله شیشه‌های برقی، تهویه‌مطبوع نیمه اتوماتیک، فرمان هیدرولیک با تنظیم ارتفاع، سیستم توقف خودکار سوخت در تصادف، و مه‌شکن جلو. این امکانات در کنار سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک، زانتیا را در میان خودروهای هم‌رده خود برجسته کرد.
طراحی زانتیا
طراحی خارجی زانتیا توسط استودیو برتونه ایتالیا انجام شد و با ظاهری ساده و کشیده، جلوه‌ای تهاجمی و زیبا داشت. کابین داخلی آن نیز با چیدمانی ساده و درعین‌حال کاربردی طراحی شده بود تا دسترسی راننده به کنترل‌ها را آسان کند. اگرچه طراحی زانتیا در مقایسه با استانداردهای امروزی ساده به نظر می‌رسد، اما همچنان برای بسیاری از علاقه‌مندان جذاب است.
مزایا و معایب زانتیا
مزایا: زانتیا به دلیل سیستم تعلیق نرم، عملکرد فنی قابل‌اعتماد و شبکه خدمات پس از فروش گسترده، همچنان به‌عنوان یک خودروی محبوب در ایران شناخته می‌شود. همچنین استفاده از فناوری‌های مناسب در زمان خود، این خودرو را به گزینه‌ای جذاب تبدیل کرده است.
معایب: از نقاط ضعف اصلی زانتیا می‌توان به ایمنی ضعیف آن اشاره کرد. این خودرو در تست‌های تصادف Euro NCAP در سال ۱۹۹۷ تنها یک ستاره ایمنی کسب کرد. همچنین طراحی قدیمی آن، به‌ویژه در قسمت عقب، یکی دیگر از نقاط ضعف محسوب می‌شود. قطعات یدکی این خودرو به دلیل پیچیدگی‌های فنی سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک، اغلب گران‌قیمت هستند و ممکن است تهیه آن‌ها دشوار باشد.
سیتروئن C5: بررسی مزایا و معایب
پس از توقف تولید زانتیا در ایران، سایپا مدل سیتروئن C5 را به‌عنوان جایگزین آن به بازار عرضه کرد. سیتروئن C5 در دو نسل، قبل و بعد از فیس‌لیفت، وارد ایران شد و اگرچه فروش موفقی را تجربه نکرد، همچنان حضور بیشتری نسبت به رقیب خود، پژو 407، در خیابان‌های کشور دارد.
مزایای سیتروئن C5
1. ایمنی بالا سیتروئن C5 در زمان عرضه، توانست پنج ستاره ایمنی را از موسسه Euro NCAP کسب کند. این خودرو با داشتن هفت کیسه‌هوا، سیستم‌های کنترل کشش و پایداری، و فرمان برقی حساس به سرعت، ایمنی بالایی را در مقایسه با دیگر خودروهای هم‌رده و هم‌قیمت در ایران فراهم می‌آورد.
2. سواری نرم و راحت مانند دیگر خودروهای سیتروئن، C5 نیز به سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک مجهز است که سواری نرم و راحتی را به ارمغان می‌آورد. این ویژگی، C5 را برای سفرهای خانوادگی به گزینه‌ای مطلوب تبدیل کرده است، هرچند سیستم تعلیق آن نیازمند نگهداری دقیق و منظم است.
3. کیفیت ساخت قابل قبول سیتروئن C5 از کیفیت ساخت مناسبی برخوردار است و برخلاف تصور برخی از مشتریان در مورد خودروهای فرانسوی، نسبت به رقبای کره‌ای و حتی آلمانی خود قابل اعتماد است و تجربه‌ای نسبتا بدون دردسر برای مالک فراهم می‌کند.
معایب سیتروئن C5
1. پیشرانه ضعیف یکی از ضعف‌های سیتروئن C5 در ایران، پیشرانه دو لیتری چهار سیلندر آن است که در مقایسه با خودروهای هم‌رده، قدرت کمتری دارد. این مساله باعث شد C5 نتواند در برابر رقبای کره‌ای مانند هیوندای سوناتا و کیا اپتیما رقابت کند. این خودرو در بازار جهانی با پیشرانه‌های قوی‌تری عرضه می‌شد، اما سایپا تنها نسخه ضعیف‌تر را در ایران تولید کرد.
2. بازار خرید و فروش کم‌رونق به دلیل قیمت‌گذاری غیررقابتی، تبلیغات ضعیف و بازاریابی ناموفق، C5 نتوانست بازار پرفروشی در ایران داشته باشد. همچنین توقف عرضه آن در سال ۲۰۱۲، باعث شد امروزه تنها مشتریانی خاص به دنبال خرید این مدل باشند، در حالی که اغلب مشتریان به خودروهای کره‌ای کارکرده روی آورده‌اند.
3. مشکلات تعمیر و نگهداری با گذشت سال‌ها از توقف تولید C5 در ایران، دسترسی به قطعات یدکی دشوار شده و بسیاری از دارندگان این خودرو در نگهداری و تعمیر آن با مشکلاتی مواجه هستند. کمبود قطعات و ضعف خدمات پس از فروش سایپا، باعث شده است تا مالکان برای فروش این خودرو با چالش‌هایی مواجه شوند.