پارس‌خودرو
پارس‌خودرو، یکی از شرکت‌های خودروسازی معتبر ایرانی است که در حال حاضر در زمینه مونتاژ و فروش خودروهایی از برندهای مختلف مانند نیسان، رنو، برلیانس و سایپا فعالیت می‌کند. این شرکت در سال ۱۳۳۵ به‌عنوان یک واحد تولیدی و بازرگانی در زمینه تولید خودروهای جیپ شروع به کار کرد و از آن زمان تاکنون به تولید و مونتاژ انواع خودروهای سواری و دو دیفرانسیل در ایران پرداخته است.
شرکت سایپا با در اختیار داشتن ۴۱ درصد از سهام پارس‌خودرو، به‌عنوان بزرگ‌ترین سهام‌دار این شرکت شناخته می‌شود. همچنین بخشی از سهام پارس‌خودرو در بازار بورس اوراق بهادار تهران خریدوفروش می‌شود.
نیسان‌پاترول نسل سوم (مدل‌های ۱۶۰ و ۲۶۰) از جمله موفق‌ترین خودروهایی است که توسط پارس‌خودرو تولید شده است. بااین‌حال، عدم سرمایه‌گذاری کافی در زمینه طراحی، تحقیق و توسعه و همچنین عدم بومی‌سازی تولیدات، موجب شده که این شرکت به طور عمده به مونتاژ خودروهای برندهای خارجی و داخلی پردازد و هیچ پلتفرم خود را با برند مستقل نداشته باشد.
تاریخچه
شرکت پارس‌خودرو در ابتدا تحت نام «شرکت جیپ» در سال ۱۳۳۵ با شماره ثبت ۵۲۷۲ تأسیس شد و فعالیت خود را با واردات و فروش خودروهای جیپ ویلیز و قطعات یدکی آن آغاز کرد. در سال ۱۳۳۸، پس از احداث کارخانه در جاده مخصوص کرج (محل کنونی شرکت)، مونتاژ انواع خودروهای جیپ در ایران آغاز گردید.
با گسترش فعالیت‌ها، در سال ۱۳۴۵، سالن‌های پرس و واحدهای ساخت قطعات نیز راه‌اندازی شدند و تولید خودروهای آریا و شاهین (رامبلر) به محصولات پیشین اضافه شد.
در تاریخ ۴ اردیبهشت ۱۳۵۲، شرکت «موتور جک (سهامی خاص)» به شماره ثبت ۱۶۸۳۲ تأسیس و کلیه دارایی‌ها و تعهدات شرکت جیپ به این شرکت منتقل شد. به دنبال این تغییرات، در ۸ اردیبهشت همان سال، نام شرکت به «شرکت جنرال موتورز ایران (سهامی خاص)» تغییر یافت. این نام در سال ۱۳۵۹ به «خودروسازی ایران» و سپس در همان سال به «پارس‌خودرو» تغییر کرد.
در سال ۱۳۷۱، طبق صورت‌جلسه مجمع‌عمومی فوق‌العاده مورخ ۲۶ فروردین، شرکت پارس‌خودرو از «سهامی خاص» به «سهامی عام» تبدیل شد و اساسنامه جدید آن مشتمل بر ۸۰ ماده و ۱۵ تبصره به تصویب رسید.
با عرضه سهام شرکت در بازار بورس در اواخر سال ۱۳۷۸، شرکت سایپا با خرید ۵۱ درصد از سهام پارس‌خودرو، این شرکت را از شمول شرکت‌های دولتی خارج کرد. در سال ۱۳۸۲، سایپا ۳۴ درصد دیگر از سهام شرکت را خریداری کرد.
تولیدات
در آغاز، پارس‌خودرو خودروهایی از برندهای رامبلر و جنرال موتورز را تحت لیسانس تولید می‌کرد. نخستین خودروی ساخته شده توسط این شرکت، آریا شاهین بود که در سال ۱۹۶۷ میلادی بر اساس مدل‌های تولیدی رامبلر ساخته شد. علاوه بر این، پارس‌خودرو تولید خودروهای جیپ را نیز تحت لیسانس شرکت مادر آغاز کرد.
در سال ۱۹۷۲ میلادی، پس از آنکه پارس‌خودرو بخشی از گروه جنرال موتورز شد، نام خود را به «جنرال موتورز ایران» تغییر داد و تولید خودروهای اپل را با برند شورلت در ایران آغاز کرد. این خودروها با موتورهای ۲٫۵ و ۲٫۸ لیتری تولید می‌شدند. همچنین مدل‌هایی چون بیوک اسکای‌لارک، کادیلاک سویل و شورلت نوا همراه با یک وانت شورلت به تولید رسیدند. این همکاری‌ها تا سال ۱۳۶۱ ادامه داشت، تا زمانی که دولت جمهوری اسلامی ایران به دلیل شرایط سیاسی، پارس‌خودرو را مجبور به قطع ارتباط با جنرال موتورز کرد.
پس از این تحولات، پارس‌خودرو تولید نیسان‌پاترول را تحت لیسانس شرکت نیسان آغاز کرد. این شرکت همچنین نسخه انژکتوری نیسان‌پاترول با نام نیسان سافاری را در تعداد محدود تولید نمود. به‌علاوه، پارس‌خودرو خط تولید رنو ۵ را از شرکت سایپا خریداری کرده و خودروهایی به نام سپند I و سپند II را تولید کرد که در واقع نسخه‌های تغییریافته رنو ۵ بودند.
در سال ۲۰۰۰، سایپا ۵۱ درصد از سهام پارس‌خودرو را خریداری کرد. یکی از محصولات بعدی این شرکت، رنو پی‌کی بود که با ترکیب موتور پراید و بدنه رنو ۵ تولید می‌شد. به دلیل تفاوت در فاصله محورهای چرخ‌های پراید و رنو ۵، چرخ‌های پی‌کی بیرون از بدنه خودرو قرار می‌گرفتند. تولید این مدل در نهایت متوقف شد.
در سال ۲۰۰۸ و در اوج بحران مالی جهانی، پارس‌خودرو مذاکراتی را با جنرال موتورز برای خرید برند پونتیاک آغاز کرد. جنرال موتورز در تلاش بود تا با فروش این برند از ورشکستگی نجات یابد، اما به دلیل پیچیدگی‌های روابط ایران و آمریکا، این مذاکرات باوجود پیشرفت‌های قابل‌توجه در مسیر توافق، در نهایت به نتیجه نرسید.
محصولات کنونی
در حال حاضر، پارس‌خودرو همچنان محصولات رنو را تحت لیسانس این شرکت تولید می‌کند. از جمله خودروهایی که در حال حاضر توسط این شرکت تولید می‌شود می‌توان به رنو ساندرو، رنو لوگان (که در ایران با نام تندر۹۰ شناخته می‌شود) و برخی مدل‌های برلیانس اشاره کرد. تولید این محصولات به دلیل تحریم‌ها متوقف شده است و در حال حاضر، خودروهای کادیلا جایگزین آنها شده‌اند.
در اواخر سال ۱۳۸۸، دو مدل جدید به سبد محصولات پارس‌خودرو اضافه شدند: نیسان قشقایی و نیسان تینا. این خودروها به ترتیب جایگزین نیسان رونیز و نیسان ماکسیما شدند. بااین‌حال، تولید هر دوی این مدل‌ها نیز متوقف شده است.
همه محصولات پارس‌خودرو
· جیپ واگنیر
· نیسان ماکسیما
· داچیا لوگان
· رنو مگان
· جیپ شهباز (۱۳۳۸ تا ۱۳۶۳)
· جیپ سیمرغ (۱۳۳۸ تا ۱۳۶۷)
· آریا شاهین (۱۳۴۵ تا ۱۳۵۷)
· جیپ آهو (۱۳۴۶ تا ۱۳۶۴)
· شورولت رویال (۱۳۵۵ تا ۱۳۶۰)
· رنو ۵ (۱۳۵۵ تا ۱۳۶۲)
· بیوک اسکای‌لارک (۱۳۵۶ تا ۱۳۶۷)
· کادیلاک سویل (۱۳۵۶ تا ۱۳۶۲)
· جیپ توسن (۱۳۵۹ تا ۱۳۷۳)
· لندرور (۱۳۶۲ تا ۱۳۶۷)
· شورلت نوا (۱۳۶۵ تا ۱۳۷۱)
· نیسان‌پاترول چهار در (۱۳۶۴ تا ۱۳۸۲)
· نیسان‌پاترول دو در (۱۳۶۶ تا ۱۳۸۲)
· نیسان‌پاترول وانت (۱۳۶۷ تا ۱۳۷۸)
· جیپ صحرا (۱۳۶۹ تا ۱۳۸۲)
· رنو سپند (۱۳۷۶ تا ۱۳۸۲)
· نیسان پیکاپ (۱۳۸۰ تا ۱۳۹۲)
· رنو پی‌کی (۱۳۸۱ تا ۱۳۸۶)
· نیسان ماکسیما (۱۳۸۱ تا ۱۳۹۱)
· نیسان رونیز (۱۳۸۲ تا ۱۳۸۹)
· نیسان سرانزا (۱۳۸۳ تا ۱۳۸۴)
· رنو تندر ۹۰ (۱۳۸۶ تا ۱۳۹۷)
· رنو مگان (۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳)
· نیسان قشقایی (۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹)
· نیسان تیانا (۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲)
· رنو پارس تندر (۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸)
· رنو ساندرو (۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸)
· برلیانس اچ۲۳۰ (۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹)
· برلیانس اچ۳۲۰ (۱۳۹۴ تا ۱۴۰۰)
· برلیانس اچ۳۳۰ (۱۳۹۴ تا ۱۴۰۰)
· رنو ساندرو استپ وی (۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸)
· برلیانس اچ۲۲۰ (۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰)
· برلیانس کراس (۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹)
· سایپا کوییک (۱۳۹۶ تاکنون)
· سایپا ساینا (۱۳۹۵ تاکنون)
· کادیلا (۱۴۰۳ تاکنون)
· سایپا سهند (۱۴۰۳ تاکنون)
خودروهای وارداتی:
· نیسان تیانا
· نیسان قشقایی
· نیسان مورانو
· زوتی دی‌ال۵
برند پارس‌خودرو
برند پارس‌خودرو در سال ۱۳۹۲ در دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت ایران به‌عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر کشور معرفی شد.
مگان
رنو مگان به‌عنوان یک خودروی جمع‌وجور شهری، از سال ۱۹۹۵ به سبد محصولات شرکت فرانسوی رنو اضافه شد. تولید نسل اول این مدل تا سال ۲۰۰۲ ادامه یافت، تا اینکه نسل دوم آن با طراحی‌های هاچبک و سدان وارد خط تولید رنو شد.
نسل دوم رنو مگان در مدل‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۸ به‌صورت وارداتی به ایران عرضه شد. در میان این مدل‌ها، علاوه بر نسخه‌های سدان، نسخه‌های هاچبک و کروک نیز به طور محدود در بازار ایران حضور داشتند.
وانت ريچ
شرکت سایپا که پارس‌خودرو یکی از زیرمجموعه‌های آن است، اخیراً مدل جدید پیکاپ ریچ را به بازار عرضه کرده است که قادر است انتظارات مشتریان را از نظر کیفیت و طراحی برآورده کند. پیش‌ازاین، پیکاپ‌های وارداتی پارس‌خودرو دارای یک سپر محافظ در جلو بودند که از اجزای زیربندی خودرو محافظت می‌کرد. اما در نسخه جدید که توسط سایپا طراحی شده، این سپر حذف شده است.
در فیس‌لیفت جدید پیکاپ ریچ، شاهد تغییرات چشمگیری در طراحی قسمت جلو هستیم؛ از جمله چراغ‌های جلو مدرن‌تر، سپر و جلوپنجره‌ای متفاوت، و مه‌شکن‌های قوی‌تر. طراحی این قسمت از خودرو، نسبت به رقبای آن، ممکن است ساده‌تر به نظر برسد، اما همچنان توانسته خریداران را به خرید پیکاپ ریچ پارس‌خودرو ترغیب کند.
مورانو (Z50)
نیسان مورانو (Nissan Murano) خودرویی است که از سال ۲۰۰۲ تولید می‌شود. این خودرو با طراحی موتور جلو-محور جلو یا موتور جلو-تمام چرخ متحرک عرضه شده است. مدل‌های نیسان مورانو توسط پارس‌خودرو در ایران از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰ تولید و به بازار عرضه شدند.
ماکسيما
نیسان ماکسیما یکی از شناخته‌شده‌ترین سدان‌های ژاپنی در بازار ایران است. این خودرو که هم‌اکنون در هشتمین نسل خود قرار دارد، به‌عنوان پرچم‌دار نیسان در بازارهایی نظیر خاورمیانه، کره جنوبی و چین شناخته می‌شود. ماکسیما برای اولین‌بار در سال ۱۹۸۲ تحت برند داتسون معرفی شد و به‌عنوان جانشینی برای داتسون ۸۱۰ وارد بازار شد. اما به‌تدریج به‌عنوان نسخه‌ای لوکس‌تر از آلتیما شناخته و بازاریابی شد.
یکی از ویژگی‌های برجسته نیسان ماکسیما، استفاده از مواد باکیفیت و لوکس در طراحی کابین و همچنین پیشرانه ۶ سیلندر آن است. بیشتر نسخه‌های ماکسیما در شهر اوپاما ژاپن تولید شده‌اند، اما از سال ۲۰۰۴ تولید این خودرو در تنسی آمریکا نیز آغاز شد.
رونيز
نیسان رونیز به‌خاطر توانمندی‌های آفرودی‌اش شهرت داشت و در کنار این قابلیت‌ها، طراحی ظاهری قابل‌قبولی را نیز ارائه می‌داد. این خودرو در طول دوران حضورش در بازار با مدل‌هایی چون سوزوکی گرند ویتارا و هیوندای توسان که هم‌دوره و هم‌رده‌اش بودند، رقابت می‌کرد. در مقایسه با این رقبا، نیسان رونیز عملکرد حرکتی بهتری داشت، اما از نظر امکانات رفاهی و ایمنی ضعیف‌تر بود.
یکی از نقاط ضعف عمده نیسان رونیز کمبود امکانات رفاهی و ایمنی بود. بااین‌حال، مالکین این خودرو می‌توانستند با استفاده از قطعات افترمارکت و بسته به بودجه خود، تجهیزات رفاهی موردنیاز را به خودرو اضافه کنند. اما کمبودهای ایمنی، به‌ویژه در مدل‌های اولیه، به‌راحتی قابل‌جبران نبودند و نیازمند تغییرات اساسی بودند.
سرانزا
نیسان سرانزا نسخه ایرانی‌شده نیسان Xterra است که در دهه ۸۰ به یکی از خودروهای محبوب در ایران تبدیل شد. این خودرو به‌ویژه در سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی موردتوجه قرار گرفت و حتی نسخه‌هایی با کاربردهای خاص، مانند آمبولانس و مدل‌هایی که توسط بانک‌ها برای حمل‌ونقل پول استفاده می‌شد، در پارس‌خودرو تولید گردید.
نام «سرانزا» از روستایی با همین نام در استان خراسان گرفته شده است. این نام به خودرویی که به‌خوبی برای خانواده‌ها و سفرهای گروهی مناسب است، زیبایی و جذابیت خاصی می‌بخشد.
پيکاپ
شرکت سایپا اخیراً مدل جدید پیکاپ ریچ را وارد بازار کرده است که با تغییراتی در طراحی جلو، از جمله حذف سپر محافظ جلو، توجه مشتریان را جلب کرده است. در فیس‌لیفت جدید، طراحی شامل چراغ‌های جلو مدرن‌تر، سپر و جلوپنجره متفاوت‌تر، و مه‌شکن‌های قوی‌تر است. اگرچه طراحی این قسمت ساده‌تر از رقبا به نظر می‌رسد، اما هنوز هم جذابیت زیادی برای خریداران پیکاپ‌ها دارد.
تيانا
نیسان تیانا یک سدان میان‌سایز شهری است که توسط کمپانی خودروسازی نیسان از سال ۲۰۰۳ به‌عنوان جانشین نیسان ماکسیما در برخی بازارها عرضه شد.
این خودرو تاکنون در سه نسل مختلف به بازارهای جهانی راه یافته است. نسل دوم نیسان تیانا ابتدا به‌صورت وارداتی وارد ایران شد و از سال ۱۳۸۹ با مدل‌های مونتاژ شده توسط شرکت پارس‌خودرو به دست مشتریان ایرانی رسید. تیانا در دو نسخه نیمه‌فول و فول آپشن وارد بازار ایران شد، و هدف پارس‌خودرو از عرضه این مدل، تکرار موفقیت ماکسیما بود. بااین‌حال، به دلایل مختلف، این هدف محقق نشد.
برليانس
شرکت برلیانس یکی از خودروسازان چینی است که در سال ۱۹۹۲ تأسیس شد. این شرکت در ابتدا تحت حمایت دولت چین فعالیت می‌کرد، اما پس از بحران مالی که گریبان‌گیر کمپانی شد، شرکت TF Securities اقدام به خرید آن کرد. همکاری شرکت پارس‌خودرو با برلیانس از سال ۱۳۹۳ آغاز شد. در طی این سال‌ها، انواع مختلف خودروهای برلیانس در نسخه‌های سدان، هاچبک و کراس‌اوور به بازار ایران عرضه شده و در دسترس خریداران ایرانی قرار گرفته است.
تنوع و طراحی جذاب محصولات برلیانس باعث شده که این برند در ایران از محبوبیت بالایی برخوردار شود. علاوه بر این، ضعف طراحی خودروهای داخلی موجب شده که خودروهای چینی همچون برلیانس، توجه بیشتری را جلب کرده و در رقابت با محصولات داخلی موفق‌تر عمل کنند.
مدل‌های مختلف خودروهای برلیانس که در بازار ایران عرضه شده‌اند، شامل انواع مختلفی از سدان‌ها و کراس‌اوورها هستند. این مدل‌ها به شرح زیر می‌باشند:
برلیانسH230 : یک سدان کوچک شهری که به دلیل طراحی نسبتاً مدرن و قیمت مناسب خود در بازار ایران طرفداران زیادی دارد.
برلیانسH220 : مدل کوچک‌تر و اقتصادی‌تر از H230 که به‌عنوان یک گزینه مقرون‌به‌صرفه برای افرادی که به دنبال خودرویی جمع‌وجور و با مصرف سوخت پایین هستند، معرفی شد.
برلیانسH330 : یک سدان میان‌سایز که بزرگ‌تر از مدل‌های H230 و H220 است و ویژگی‌هایی چون طراحی جذاب‌تر، فضای داخلی بیشتر و امکانات رفاهی بهتر را در اختیار خریداران قرار می‌دهد.
برلیانسH320 : مدل هاچبک این برند که طراحی فشرده‌تری دارد و بیشتر مناسب افرادی است که به دنبال خودرویی با ابعاد کوچک‌تر و کاربردی‌تر هستند.
برلیانس V5: یک کراس‌اوور شهری با طراحی.